- 22.02.2019 15:50
YAPI BİLGİ MODELLEMESİ VE TÜRKİYE
İnşaat sektöründe
tasarım ve yapım aşamaları paydaşlar arasında çok dağınık ve parçalı bir yapı
göstermektedir. Bu bütünleşik ve birleşik olmayan çalışma düzeninin olduğu projelerinde,
koordinasyon, iletişim ve eksik/yanlış algı ve yorumlar olmaktadır. Bu durumu
düzeltmek ve entegrasyonu sağlamak için bütünleşik bir süreci gerektiren yeni
bir çalışma metodu, anlayışı ve felsefesi gerekmektedir. Türkiye ülke olarak
ekonomik anlamda gelişen ve özellikle kentsel dönüşüm programlarıyla daha
düzenli bir şehirleşmeyi sağlamak için daha çok belediye ve TOKİ gibi
kurumların inisiyatifinde olmaktadır. Depreme
dayanıklı ve enerji verimliliği yüksek konut ve yaşam alanları oluşturmak gibi
önemli sorumlulukları vardır.
21. yüzyılda
değişen ve dönüşen dünya da rekabet edebilmek için inşaat sektörü de kendini
yenilemek ve geliştirmek durumundadır. Bunun için İngiltere ve Amerika gibi
gelişmiş ülkelerde gittikçe önemi ve uygulaması artan yeni bir yaklaşım söz
konusudur: Bu da BIM (Building Information Modelling) diye
adlandırılmaktadır. Bina enformasyon/bilgi modellemesi (BIM); dijital
teknolojiler kullanılarak iş birliği odaklı, takım çalışmasını öngören, akıllı
bina nesnelerini kullanmayı sağlayan bir yöntem, metot, süreç, proje yönetimi
ve teknolojik araçlar bütünüdür.
Öyle ki kullanıcı
odaklı bina tasarımı, etkin ve verimli proje yönetimi, zamanında işlerin
tamamlanması ve sonunda inşaatların yönetim ve zaman programına uygun bir
şekilde bitirilebilmesi BIM ile mümkün olabilir. Yine bir yapının kullanım
aşamasında da tamir ve tadilat işleri gibi bina destek hizmetlerinin de verimli
ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi, bu en güncel tasarım ve inşaat yapma
yaklaşımı olan BIM ile sistemli ve koordineli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
BIM, inşaat
sektöründe devrim niteliğinde köklü değişikliklere sebep olmaktadır. Bu alanda
bazı ülkelerde uygulamalar mevcuttur. Örneğin İngiltere, Finlandiya, Amerika
Birleşik Devletleri, Norveç ve Danimarka gibi ülkelerde, mimarlık, mühendislik
ve inşaat firmalarının BIM tabanlı olması ve bu yönde kapasite geliştirmelerini
güçlü şekilde teşvik edilmektedirler. Örneğin, İngiltere de 2016 yılı itibari
ile kamunun inşaat projelerine katılan firmalardan BIM odaklı çalışma
zorunluluğu vardır ve bundan dolayı inşaat firmaları kamu projelerine
katılabilmek için BIM konusunda yetkin kişi sayısı artımı gibi kapasite
geliştirmek durumundadırlar.
İklim
değişikliğinden dolayı devlet politikaları, enerji tasarrufu konusuna daha çok
önem vermektedir. BIM tabanlı çalışma metodunun sektörde uygulanmasını
gerektiren asıl nedenlerin den birisi de iklim değişikliğinin bir sonucu olarak
enerji tasarrufu ve afetlere karşı daha dayanıklı binalar yapabilme gereksinimidir.
BIM çalışma yöntemi sadece yeni tasarım ve yapım süreçleri ile sınırlı değildir.
Mevcut binaların bakım, onarım ve tadilatı için de BIM kullanılabilir. Bu
durumlarda 3D Lazer tarama teknolojileri kullanılarak mevcut yapıların üç boyutlu
noktalar kümesinden oluşan geometrik modelden parametrik 3D BIM tabanlı
semantik bilgi de içeren parametrik model üretilebilir.
Türkiye, ülke
olarak ekonomik anlamda gelişen ve özellikle kentsel dönüşüm programlarıyla
daha düzenli bir şehirleşmeyi sağlamak için çaba sarf etmektedir. Bu yüzden,
ilerleyen zamanlarda ulusal ve uluslararası düzeyde inşaat sektörünün bilgi
odaklı bir sektöre dönüşerek, dünya çapında ölçekte rekabetçi gücünü
artırabilmesi için mimarlık, mühendislik ve diğer inşaat firmalarının BIM odaklı
kapasite geliştirmeleri çok elzemdir.
Kısaca, Türkiye’deki
mimarlık ve inşaat şirketleri, BIM kullanarak modern ve insan odaklı tasarım ve
inşaat çözümleri için kendilerini yenilemelidir.